Teknoloji bağımlılığı; bilgisayar, internet, video oyunları ve mobil cihazların aşırı kullanımı sonucunda kişinin, teknolojinin zararlı etkileriyle karşılaştığı bir çeşit kontrol bozukluğudur. Uzmanların yaptıkları istatistiklere göre internet kullanımı her geçen gün artış göstermektedir. Son yüz yılın en önemli teknolojik gelişimi ve en güçlü iletişim aracı olan internet doğru amaçla kullanıldığında eğitim, eğlence, bilgi kaynağı olup hayatımızın vazgeçilmezleri arasına girerek fayda sağlamaktadır. Günlük yaşamın bir parçası olmuş olan internet günümüzde bazı kişilere göre bağımlılık boyutuna ulaştı. Öyle ki bağımlık kendi içinde oyun bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, canlı telefon görüşmeleri gibi bağımlılığı dallara ayrılacak kadar kötü bir seviyeye ulaşmıştır.
İnternet kullanımı kontrollü ve doğru kullanılmadığı takdirde fayda yerine zarar vermektedir. Özellikle çocuk ve gençlerde oyun oynama alışkanlığı bağımlılığa dönüşerek rekabet, şiddet, suçluluk duygusu, zaman kavramını yitirmek, dış dünya ve sosyal çevreden izolasyon, yalnızlık hissi, okulda ya da evde görevlerini eksik yapmak-yerine getirmemek, teknolojiyle ilgili yeni çıkan her aparatı-materyali alma isteği, günlük işlerini yapıp yaşamsal ihtiyaçlarını karşılarken sıkılmak, yapması gereken işleri ertelemek ya da hiç yapmamak, yaratıcılığa yeniliğe kapalı olmak, sağlıksız beslenme doğrultusunda kilo kaybı veya obezite, öfke, cinsellik duygu ve dürtülerini kontrolsüz bir hale getirmiştir. Her geçen gün ihtiyaç haline gelerek paralelinde farklı arayışlara sürüklemiştir. Bu tip kişiler zaman zaman istem dışı davranışlar sergilemektedirler. Kendilerini oyunun içerisinde sanarak tüm olumsuz davranışları yöneten kişi olup kendilerini kahraman ilan etmişlerdir. Başaramayınca da kahramanlık elden gitti düşüncesiyle çeşitli davranış bozuklukları sergilemektedirler. Zamanla kontrolü kaybettikleri için de internet onlara uyuşturucu gibi zarar veren bir noktaya ulaşabilmektedir. Bağımlılık arttıkça içine kapanık, sosyal hayattan uzak, özgüveni zayıf çocuk sayısı her geçen gün artmaktadır. Oyunlarda aldığı ödüller, puanlar edindiği sanal arkadaşlar çocuğun manevi alanda eksikliğini gidermektedir. Çocukların kontrolsüz internet kullanımı, bu doğrultuda edindiği bilgiler ve edindiği sanal arkadaşlar çocuğun hayatında ciddi bir tehlike boyutuna ulaşmaktadır.
Hepimiz için zengin bilgi içeriği sunan interneti çocuklarımızın etkili ve güvenli bir biçimde kullanabilmeleri için kontrol altına almak ve doğru yönlendirmek gerekir. Çocuklarınızla internet kullanım şartlarını konuşun, yanlışları anlatın ve kuralları öğretin. Kendinize çocuğunuzun internet kullanımının hangi ölçüde olduğunu sağlığını, okul performansını, ailesi ve arkadaşlarıyla ilişkisini nasıl etkilediğini sorun suçlamadan yargılamadan değerlendirin.
Çocuğunuza güvendiğinizi hissettirin, onun sağlığı ve güvenliği için kurallar koyduğunuzu bu kurallara uyarak sizinle işbirliği içerisine girmesi gerektiğini anlatın. İnternet yüzünden çocuğunuzun başına ne gelirse gelsin sizden sert tepki almadan anlatması gerektiğini bilmesi gerekmektedir. Her türlü konuyu çekinmeden size anlatabilmelidir, kafasına takılanları sorabilmelidir.
Ortaokul öncesinde çocuğunuzun internet kullanımına ihtiyacı yoktur.Merakı doğru bir şekilde giderilsin ve internet fayda sağlasın diye çocuğunuzun gelişimini destekleyici eğitici programlar bulup çocuğunuzun kullanmasını sağlayabilirsiniz.
Siz çocuğunuza model olmalısınız, internet kullanımı esnasında süreyi doğru ve verimli kullanarak işi bittiğinde kapatması gerektiğini sizden görerek öğrenecektir. İnternet kullanımını tamamen yasaklamak yerine zaman sınırlaması yapmak daha faydalı olacaktır.
Çocuğunuzun boş vakitlerini bilgisayar karşısında geçirmemesi için hoşlandığı sosyal-sportif etkinliklere katılımını sağlayın ve hoşlandığı konularda yapabileceği hobileri fark etmesine ve uygulamasına destek olun.
Adı, adresi, telefon numarası, aile bireylerinin adı, telefonu gibi bilgileri sanal ortamda tanıştığı kimseye vermemesi gerektiğini doğru bir dille ifade etmelisiniz.
Size sormadan internetten alışveriş yapmaması gerektiğini, sizden habersiz kredi kartı numarası gibi bilgileri yabancı kişi ve sitelerle paylaşmaması gerektiğini ona kesin bir diller öğretin.
Karşısına çıkan insanların kötü niyetli olabileceklerini, çocuk rolünde karşılarına çıkarak özel bilgileri elde etmeye çalışarak zarar vereceklerini anlatın. Çeşitli filtreler ve yazılımlar kullanarak çocuğunuzun vaktini hangi sitede ne şekilde geçirdiğini öğrenebilirsiniz. Böylece risk teşkil edilen durumlarda önceden haberdar olup önlem stratejisi oluşturabilirsiniz.
İnternet bağımlılığın nedenleri öfke, evde veya çevresel faktörlerden oluşan mutsuzluk, kendini yetersiz görme gibi sorunlardan kaynaklanıyor olabilir. Süreci iyi gözlemleyip doğru analiz etmek gerekir. İnternet kullanımı çocuğunuzun hayatının bir parçası haline geldiyse mutlaka çocuğunuzun gittiği okulun rehber öğretmenine veya çevresinde ulaşabileceğiniz bir uzmana danışın ve profesyonel destek alın.
ARZU KILIÇ
KEY OKULLARI
KURUMSAL İLETİŞİM KOORDİNATÖRÜ
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ
